Die sprinkane van 2025 – hoe bedrieërs jou oes wil steel

Kontak gerus  Marzél Swart direk, PSG Wealth Welvaartbestuurder. 

Met 18 jaar ervaring in die beleggingsbedryf by PSG, het ek al talle skemas van naby gesien. Van die bekende Sharemax tot die meer onlangse “Kleuterzone”-skandaal, die patrone bly dieselfde – maklike beloftes, hoë opbrengste, en uiteindelik groot verliese vir goedgelowige beleggers. Wat egter kommer wek, is dat tegnologie en kunsmatige intelligensie meebring dat mense vandag meer kwesbaar is as ooit tevore, ten spyte van jare lange waarskuwings en eindelose voorbeelde van skemas wat in trane eindig.

Elke week sit daar kliënte voor my wat in die spervuur van bedrog beland het. Party het gelukkig betyds ontsnap, maar ander moes reeds swaar verliese dra. Dit is ’n slagveld daar buite. Hierdie sogenaamde “sprinkane van 2025” is nie bloot ’n metafoor nie, maar ’n werklikheid. Hulle kom in baie vorme voor – kriptobedrog, Ponzi- en piramideskemas, valutabedrog, bankbedrog, vals webwerwe wat toegang tot jou bankrekening gee, e-pos-uitvissing (“phishing”), en selfs sogenaamde “betroubare finansiële adviseurs” wat misleidende advies gee.

Dit tref nie net die onervare belegger nie – selfs ingeligte mense met jare lange ervaring word geteiken, en daar was onlangs talle voorbeelde hiervan in die media. Bedrieërs gebruik gevorderde tegnologie, slim bemarkingsveldtogte en dikwels emosionele manipulasie om mense se vertroue te wen.

As iets te goed klink om waar te wees, is dit waarskynlik. Die boodskap aan beleggers is eenvoudig: wees waaksaam, en wees wys.

Hier is ’n paar praktiese voorbeelde van hoe om waaksaam te wees:

1. Kontroleer altyd die geldigheid van ’n beleggingsgeleentheid – neem dit al jou behoeftes en doelwitte in ag?
2. Raadpleeg ’n geregistreerde finansiële adviseur met wie jy al ’n lang persoonlike pad stap. Jy moet gemoedsrus hê dat jy die persoon ken en kan vertrou. Met goeie bemarking is dit maklik om oornag ’n bekende naam te word, maar hou by firmas soos PSG Pretoria-Oos, wat met die tyd sy waarde bewys het.
3. Wees skepties oor enige beloftes van “vinnige wins” of “gewaarborgde opbrengste”. Welvaartskepping gebeur nie oornag nie, maar met saamgestelde groei oor tyd.
4. Neem jou tyd om ’n besluit te neem. Wanneer iemand jou druk om ’n besluit te neem deur jou te manipuleer, intimideer of domineer, kom dit nie van ’n goeie plek nie.
5. Gebruik sterk wagwoorde en tweefaktor-verifikasies en verander jou wagwoorde gereeld.
6. Hou by beleggings wat deur die Gedragsowerheid vir die Finansiële Sektor (FSCA) gereguleer word, met wette wat jou beskerm.

Uiteindelik is die grootste beskerming teen die sprinkane nie net lysies, wagwoorde, prosesse, stelsels en regulasies nie, maar ook wysheid. Wysheid sluit meer in as blote kennis – dit is die vermoë om die kennis en insig wat jy het te gebruik, deur die geraas van vals beloftes te sien, en sodoende die beste moontlike besluite te neem. Waar waaksaamheid jou oë oophou, help wysheid jou met die kennis, insig, raad en openbaring om die regte besluite te neem. Wysheid is die stem wat fluister, wat waarsku: “As dit te goed is om waar te wees, vermy dit.”